Долбар ¹13 01/07/2009
2009 жылдың 2–ші тоқсанында екінші деңгейдегі банктер және «Қазпочта» АҚ № 1 Кестеде ұсынылған төлем құралдарын пайдалана отырып 19 311.0 млрд. теңге сомаға 39 577.2 мың транзакция көлемінде транзакция өткізді. 2008 жылдың 2-ші тоқсанымен салыстырғанда төлемдердің жалпы саны 7.6% ұлғайды, ал төлемдердің жалпы сомасы 28.7% төмендеді.
Ұсынылған төлем құралдарының жалпы санының ұлғаюы негізінен 3 145.8 мың транзакцияға төлем карточкаларын пайдалану операциясы санының ұлғаюына байланысты болды. Төлемдер көлемінің азаюы негізінен 8 583.4 млрд. теңгеге төлем тапсырмаларын пайдалана отырып төлемдер көлемінің өсуіне байланысты болды.
Бұрынғыдай Қазақстанның аумағында төлем тапсырмалары және төлем карточкалары неғұрлым таралған төлем құралдары болып табылады. Бұл ретте, бір төлем тапсырмасының орташа сомасы 2009 жылдың 2–ші тоқсанында 1.8 млн. теңге құрады және 2008 жылдың 2-ші тоқсанымен салыстырғанда 34.6% азайды. Сонымен бірге төлемдер саны бойынша төлем карточкаларының жоғары үлес салмағы және төлемдер көлемі бойынша төмен үлес салмағы осы төлем құралын негізінен шамалы қолма-қол ақша сомасын алу үшін пайдаланылатындығымен сипатталады (2009 жылдың 2–ші тоқсанында бір транзакцияның орташа сомасы 21.3 мың теңге болды).
2009 жылдың 2–ші тоқсанында төлем құралдарының ішіндегі төлем талаптары – тапсырмалар және инкассалық өкімдер аз пайдаланылады. Жалпы сан мен көлемдегі осы құралдарды шамалы пайдалану үлесі олардың ерекшелігіне байланысты.
Басқа құралдарға тауарлар мен қызмет көрсетуге есеп беретін чектер, банк шотын тікелей дебеттеу және орындалған аккредетив жатады.
2009 жылдың II тоқсандағы төлем құралдарына қатысты төлемдер бойынша мәліметтер
№ 1 Кесте |
||||||
(саны, мың тр.; сомасы, млрд. теңге) |
||||||
Төлем құралдары |
2008ж. II тоқсан |
2009ж. II тоқсан |
Өзгеріс (%) |
|||
абсолюттік көрсеткіш |
жалпы көлемнен % |
абсолюттік көрсеткіш |
жалпы көлемнен % |
|||
Төлем тапсырмалары |
К |
9 196.5 |
25.0% |
9 416.6 |
23.8% |
2.4% |
С |
26 002.7 |
96.0% |
17 419.4 |
90.2% |
-33.0% |
|
Төлем талап-тапсырмалары |
К |
145.8 |
0.4% |
57.2 |
0.1% |
-60.8% |
С |
80.8 |
0.3% |
123.0 |
0.6% |
52.1% |
|
Инкассалық өкімдер |
К |
218.6 |
0.6% |
116.5 |
0.3% |
-46.7% |
С |
47.4 |
0.2% |
89.8 |
0.5% |
89.4% |
|
Төлем карточкалары |
К |
25 156.1 |
68.4% |
28 301.9 |
71.5% |
12.5% |
С |
531.7 |
2.0% |
601.5 |
3.1% |
13.1% |
|
Басқа құралдары |
К |
2 055.0 |
5.6% |
1 685.0 |
4.3% |
-18.0% |
С |
436.9 |
1.6% |
1 077.4 |
5.6% |
2.5 есе |
|
Жалпы жиынтығы |
К |
36 772.1 |
100.0% |
39 577.2 |
100.0% |
7.6% |
С |
27 099.6 |
100.0% |
19 311.0 |
100.0% |
-28.7% |
2009 жылдың 2–ші тоқсанында аймақтар бойынша төлем құралдарын пайдалану (транзакциялар саны бойынша)
№ 2 Кесте |
||||
(бірл. транзакциямен) |
||||
Облыс атауы |
Төлем тапсырмалары |
Төлем талап-тапсырма-лары |
Инкассалық өкімдер |
Басқа құралдары |
Ақмола |
1 091 195 |
7 260 |
14 019 |
117 675 |
Ақтөбе |
508 107 |
2 460 |
3 353 |
50 821 |
Алматы |
280 412 |
1 252 |
13 504 |
153 300 |
Атырау |
3 098 694 |
17 772 |
27 912 |
568 637 |
Шығыс Қазақстан |
308 743 |
936 |
4 347 |
33 835 |
Жамбыл |
600 395 |
2 489 |
4 744 |
96 834 |
Батыс Қазақстан |
324 427 |
4 216 |
3 449 |
43 768 |
Қарағанды |
837 097 |
2 960 |
10 021 |
167 686 |
Қостанай |
506 298 |
1 586 |
1 553 |
125 152 |
Қызылорда |
431 370 |
2 386 |
13 008 |
110 168 |
Маңғыстау |
425 612 |
4 483 |
5 824 |
102 036 |
Павлодар |
419 325 |
4 452 |
4 045 |
44 128 |
Солтүстік Қазақстан |
230 694 |
957 |
2 724 |
20 952 |
Оңтүстік Қазақстан |
354 183 |
3 951 |
8 030 |
49 986 |
Жалпы жиынтығы |
9 416 552 |
57 160 |
116 533 |
1 684 978 |
2009 жылдың 2–ші тоқсанында аймақтар бойынша төлем құралдарын пайдалану (транзакциялар сомасы бойынша)
№ 3 Кесте |
||||
(млн. теңге) |
||||
Облыс атауы |
Төлем тапсырмалары |
Төлем талап-тапсырма-лары |
Инкассалық өкімдер |
Басқа құралдары |
Ақмола |
4 559 359.1 |
39 930.3 |
6 970.3 |
36 185.1 |
Ақтөбе |
412 972.2 |
1 452.6 |
1 374.0 |
43 310.4 |
Алматы |
105 838.4 |
1 616.3 |
1 629.7 |
2 504.4 |
Атырау |
9 316 945.7 |
7 901.5 |
30 456.6 |
273 178.4 |
Шығыс Қазақстан |
109 613.6 |
332.3 |
378.6 |
2 130.5 |
Жамбыл |
321 214.6 |
595.0 |
2 360.2 |
5 411.7 |
Батыс Қазақстан |
172 461.6 |
1 827.4 |
489.5 |
47 041.5 |
Қарағанды |
532 014.5 |
2 769.6 |
3 835.3 |
614 636.5 |
Қостанай |
363 412.9 |
5 679.7 |
82.7 |
22 734.0 |
Қызылорда |
371 851.3 |
6 882.3 |
22 289.7 |
8 958.1 |
Маңғыстау |
251 109.1 |
2 904.5 |
278.4 |
7 257.4 |
Павлодар |
333 000.6 |
39 634.4 |
1 084.6 |
7 730.5 |
Солтүстік Қазақстан |
145 093.4 |
6 530.1 |
3 574.3 |
1 435.7 |
Оңтүстік Қазақстан |
424 476.7 |
4 894.8 |
15 026.0 |
4 904.2 |
Жалпы жиынтығы |
17 419 363.7 |
122 950.8 |
89 829.9 |
1 077 418.4 |