Долбар ¹15 01/01/2010
2009 жылдың 4–ші тоқсанында екінші деңгейдегі банктер және «Қазпочта» АҚ № 1 Кестеде ұсынылған төлем құралдарын пайдалана отырып 26 073.3 млрд. теңге сомаға 44 514.0 мың транзакция көлемінде транзакция өткізді. 2008 жылдың 4-ші тоқсанымен салыстырғанда төлемдердің жалпы саны 12.9% ұлғайды, ал төлемдердің жалпы сомасы 6.9% төмендеді.
Ұсынылған төлем құралдарының жалпы санының ұлғаюы негізінен 4 387.5 мың транзакцияға төлем карточкаларын пайдалану операциясы санының ұлғаюына байланысты болды. Төлемдер көлемінің азаюы негізінен 1 937.7 млрд. теңгеге төлем тапсырмаларын пайдалана отырып төлемдер көлемінің төмендеуіне байланысты болды.
Бұрынғыдай Қазақстанның аумағында төлем тапсырмалары және төлем карточкалары неғұрлым таралған төлем құралдары болып табылады. Бұл ретте, бір төлем тапсырмасының орташа сомасы 2009 жылдың 4–ші тоқсанында 2.2 млн. теңге құрады және 2008 жылдың 4-ші тоқсанымен салыстырғанда 17.9% азайды. Сонымен бірге төлемдер саны бойынша төлем карточкаларының жоғары үлес салмағы және төлемдер көлемі бойынша төмен үлес салмағы осы төлем құралын негізінен шамалы қолма-қол ақша сомасын алу үшін пайдаланылатындығымен сипатталады (2009 жылдың 4–ші тоқсанында бір транзакцияның орташа сомасы 22.9 мың теңге болды).
2009 жылдың 4–ші тоқсанында төлем құралдарының ішіндегі төлем талаптары – тапсырмалар және инкассалық өкімдер аз пайдаланылады. Жалпы сан мен көлемдегі осы құралдарды шамалы пайдалану үлесі олардың ерекшелігіне байланысты.
Басқа құралдарға тауарлар мен қызмет көрсетуге есеп беретін чектер, банк шотын тікелей дебеттеу және орындалған аккредетив жатады.
2009 жылдың IV тоқсандағы төлем құралдарына қатысты төлемдер бойынша мәліметтер
№ 1 Кесте |
||||||
(саны, мың тр.; сомасы, млрд. теңге) |
||||||
Төлем құралдары |
2008ж. IV тоқсан |
2009ж. IV тоқсан |
Өзгеріс (%) |
|||
абсолюттік көрсеткіш |
жалпы көлемнен % |
абсолюттік көрсеткіш |
жалпы көлемнен % |
|||
Төлем тапсырмалары |
Саны |
9 643.0 |
24.5% |
10 878.1 |
24.4% |
12.8% |
Сомасы |
26 247.0 |
93.7% |
24 309.3 |
93.2% |
-7.4% |
|
Төлем талап-тапсырмалары |
Саны |
96.2 |
0.2% |
62.0 |
0.1% |
-35.6% |
Сомасы |
54.3 |
0.2% |
95.1 |
0.4% |
75.1% |
|
Инкассалық өкімдер |
Саны |
205.8 |
0.5% |
94.3 |
0.2% |
-54.2% |
Сомасы |
46.6 |
0.2% |
60.4 |
0.2% |
29.4% |
|
Төлем карточкалары |
Саны |
27 763.7 |
70.4% |
32 151.2 |
72.2% |
15.8% |
Сомасы |
657.0 |
2.3% |
735.6 |
2.8% |
12.0% |
|
Басқа құралдары |
Саны |
1 728.9 |
4.4% |
1 328.4 |
3.0% |
-23.2% |
Сомасы |
1 014.9 |
3.6% |
872.9 |
3.3% |
-14.0% |
|
Жалпы жиынтығы |
Саны |
39 437.6 |
100.0% |
44 514.0 |
100.0% |
12.9% |
Сомасы |
28 019.7 |
100.0% |
26 073.3 |
100.0% |
-6.9% |
2009 жылдың 4–ші тоқсанында аймақтар бойынша төлем құралдарын пайдалану (транзакциялар саны бойынша)
№ 2 Кесте |
||||
(бірл. транзакциямен) |
||||
Облыс атауы |
Төлем тапсырмалары |
Төлем талап-тапсырма-лары |
Инкассалық өкімдер |
Басқа құралдары |
Ақмола |
1 264 536 |
8 165 |
9 260 |
93 260 |
Ақтөбе |
530 062 |
2 634 |
3 957 |
30 378 |
Алматы |
273 049 |
1 297 |
15 684 |
143 050 |
Атырау |
3 955 575 |
24 875 |
19 674 |
405 659 |
Шығыс Қазақстан |
331 687 |
705 |
2 626 |
26 903 |
Жам��ыл |
636 613 |
2 489 |
7 090 |
65 746 |
Батыс Қазақстан |
385 716 |
4 692 |
2 743 |
24 694 |
Қарағанды |
901 013 |
3 228 |
8 926 |
128 200 |
Қостанай |
537 741 |
1 432 |
2 811 |
145 101 |
Қызылорда |
469 381 |
1 802 |
5 512 |
91 472 |
Маңғыстау |
454 345 |
3 501 |
4 134 |
85 250 |
Павлодар |
472 468 |
2 038 |
2 054 |
33 246 |
Солтүстік Қазақстан |
269 951 |
1 536 |
4 988 |
15 516 |
Оңтүстік Қазақстан |
395 923 |
3 620 |
4 815 |
39 944 |
Жалпы жиынтығы |
10 878 060 |
62 014 |
94 274 |
1 328 419 |
2009 жылдың 4–ші тоқсанында аймақтар бойынша төлем құралдарын пайдалану (транзакциялар сомасы бойынша)
№ 3 Кесте |
||||
(млн. теңге) |
||||
Облыс атауы |
Төлем тапсырмалары |
Төлем талап-тапсырма-лары |
Инкассалық өкімдер |
Басқа құралдары |
Ақмола |
5 192 040.2 |
3 676.7 |
12 702.5 |
46 116.4 |
Ақтөбе |
550 090.6 |
2 360.3 |
1 016.4 |
49 870.3 |
Алматы |
121 511.2 |
1 899.5 |
4 867.3 |
826.2 |
Атырау |
14 382 562.3 |
67 880.3 |
19 468.3 |
561 778.6 |
Шығыс Қазақстан |
131 075.0 |
1 749.3 |
475.7 |
1 466.3 |
Жамбыл |
772 340.3 |
454.4 |
517.0 |
3 469.8 |
Батыс Қазақстан |
252 865.3 |
444.1 |
520.1 |
5 005.1 |
Қарағанды |
578 641.7 |
1 345.2 |
6 902.0 |
148 460.3 |
Қостанай |
365 923.3 |
474.6 |
208.1 |
31 315.8 |
Қызылорда |
477 725.4 |
1 985.2 |
1 243.0 |
7 432.1 |
Маңғыстау |
285 663.7 |
558.4 |
278.9 |
8 313.8 |
Павлодар |
437 915.7 |
1 421.2 |
2 961.9 |
4 675.8 |
Солтүстік Қазақстан |
250 723.0 |
9 144.1 |
1 962.7 |
1 408.7 |
Оңтүстік Қазақстан |
510 183.6 |
1 718.4 |
7 246.1 |
2 808.9 |
Жалпы жиынтығы |
24 309 261.2 |
95 111.6 |
60 370.0 |
872 948.4 |