Долбар ¹4 01/02/2004
Төлем карточкалары
2004 жылдың 1 ақпанындағы жағдай бойынша төлем карточкаларын шығаруға рұқсат беретін Ұлттық Банктің лицензиясы 20 екінші деңгейлі банктерге берілген болса, олардың ішінен 17 банк нақтылы түрде төлем карточкаларын шығаруды жүзеге асыруда. Екінші деңгейлі банктер жергілікті жүйе төлем карточкаларын: Алтын кард – АҚ «Қазақстанның Халықтық Банкі» және АҚ «Алматы сауда қаржы банкі», SmartAlemCard – АҚ «ТуранАлем банкі», АҚ «Каспийский банкі», ЖАҚ «Сити банкі» карточкалары, Иртыш Card– АҚ «Қазақстанның Халықтық Банкі» және Дуэт - ОАО «Валют-Транзит Банк», сондай-ақ халықаралық жүйе карточкаларын - Europay International, VISA International шығаруда. Бұдан басқа, қазақстандық банктер келесідей халықаралық жүйе карточкаларын шығаруда: American Express - АҚ «Казкоммерцбанк», АҚ «Алматы сауда қаржы Банкі», АҚ «ТуранАлем банкі», АҚ «Қазақстанның Халықтық Банкі», АҚ «ЦентрКредит банкі», АҚ «Нұрбанк», АҚ «ТEXAKABANK», Diners Club International - АҚ «Казкоммерцбанк».
Казіргі уақытта қазақстандық банктердің шығарған төлем карточкаларының саны 1,97 млн. дана құрап, бұл карточкалардың ұстаушыларының саны - 1,93 млн адам болған (2003 жылдың 1 ақпанымен салыстырғанда бұл көрсеткіштер сәйкесінше 21,2% және 22,2% артқан[1]). Төлем карточкаларының ішінде неғұрлым көп тарағаны халықаралық жүйе карточкалары болып келеді.Олардың өзіндік үлесі 82,2%, ал жергілікті жүйе карточкаларының өзіндік үлесі- 17,8%. 2003 жылдың 1-ші ақпанында бұл арақатынас 79,2% және 20,8% құраған болатын.
2004 жылдың қаңтарында қазақстандық эмитенттердің төлем карточкаларын қолдану арқылы жасалған трансакцияларының саны 2003 жылдың қаңтарымен салыстырғанда 25,2%-ке өсіп, ал трансакциялар сомасы сәйкесінше 50,5%-ке артқан. Бұл ретте, қолма-қол ақшасыз төлемдер трансакциялар саны бойынша 59,1%-ке артса, сомасы бойынша 43,8%-ке артқан. Ал қолма-қол ақша алуға байланысты трансакциялар саны бойынша 23,9%-ке артып, ал сомасы бойынша 50,8%-ке артқан.
Қазақстандағы төлем карточкалары нарығының дамуы жайындағы толығырақ мәліметтер 1 және 2 Кестелерде келтірілген.
Кесте 1
|
Көрсеткіштер |
Қаңтар |
|
|
01.02.03 |
01.02.04 |
|
|
Айналымдағы карточкалар саны (мың бірлік), оның ішінде: |
1 625.4 |
1 970.7 |
|
- жергілікті жүйе карточкалары |
338.6 |
350.5 |
|
- халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
1 286.9 |
1 620.2 |
|
Visa International |
1 101.3 |
1 322.3 |
|
Europay International |
185.2 |
297.5 |
|
Карточка ұстаушыларының саны (мың адам), оның ішінде |
1 583.5 |
1 935.0 |
|
- жергілікті жүйе карточкалары |
325.4 |
342.8 |
|
- халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
1 258.1 |
1 592.1 |
|
Visa International |
1 075.2 |
1 299.7 |
|
Europay International |
182.6 |
292.1 |
|
Қолданылған карточкалардың саны (мың бірлік), оның ішінде: |
894.1 |
1 304.3 |
|
- жергілікті жүйе карточкалары |
103.5 |
192.9 |
|
- халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
790.7 |
1 111.4 |
|
Visa International |
683.6 |
923.3 |
|
Europay International |
106.9 |
187.9 |
|
POS – терминалдар саны (дана), оның ішінде: |
3 477 |
4 474 |
|
сауда кәсіпорындарында |
2 034 |
2 790 |
|
банктерде |
1 443 |
1 684 |
|
Импринтерлер саны (дана), оның ішінде: |
2 049 |
2 051 |
|
сауда кәсіпорындарында |
м/ж |
1 144 |
|
банктерде |
м/ж |
907 |
|
Банкоматтар саны (дана) |
718 |
877 |
|
Сауда кәсіпорындарының саны (бірлік) |
1 784 |
2 151 |
Қазақстандық эмитенттердің шығарған төлем карточкаларының Қазақстан Республикасы аумағында және одан тыс жерлерде қолданылуы (қазақстандық банктер тарататын American Express International және Diners Club International карточкалары бойынша айналымдар есепке алынбады)
Кесте 2
|
Көрсеткіштер |
Қаңтар |
|
|
Қолма-қол ақшасыз төлемдер |
Қолма-қол ақша алуға байланысты операциялар |
|
|
2003 жыл |
||
|
Саны (мың транс.), оның ішінде: |
60.5 |
1 524.5 |
|
- жергілікті жүйе |
5.0 |
146.3 |
|
- халықаралық жүйе, оның ішінде: |
55.6 |
1 378.2 |
|
Visa International |
47.2 |
1 137.8 |
|
Europay International |
8.4 |
240.3 |
|
Көлемі (млн. теңге), оның ішінде: |
1 033.8 |
20 121.1 |
|
- жергілікті жүйе |
4.2 |
1 666.5 |
|
- халықаралық жүйе, оның ішінде: |
1 029.6 |
18 454.6 |
|
Visa International |
884.1 |
15 241.7 |
|
Europay International |
145.5 |
3 212.9 |
|
2004 жыл |
||
|
Саны (мың транс.), оның ішінде: |
96.3 |
1888.9 |
|
- жергілікті жүйе |
10.3 |
205.1 |
|
- халықаралық жүйе, оның ішінде: |
86.0 |
1683.8 |
|
Visa International |
69.1 |
1391.9 |
|
Europay International |
16.8 |
291.9 |
|
Көлемі (млн. теңге), оның ішінде: |
1 486.5 |
30351.9 |
|
- жергілікті жүйе |
9.6 |
3046.3 |
|
- халықаралық жүйе, оның ішінде: |
1 476.8 |
27305.6 |
|
Visa International |
1 223.5 |
22883.5 |
|
Europay International |
253.3 |
4422.1 |
|
Өзгерісі (%) |
||
|
Саны |
59.1% |
23.9% |
|
- жергілікті жүйе |
2,1 есе |
40.2% |
|
- халықаралық жүйе, оның ішінде |
54.7% |
22.2% |
|
Visa International |
46.6% |
22.3% |
|
Europay International |
2 есе |
21.4% |
|
Көлемі |
43.8% |
50.8% |
|
- жергілікті жүйе |
2,3 есе |
82,8% |
|
- халықаралық жүйе, оның ішінде |
43.4% |
48.0% |
|
Visa International |
38.4% |
50.1% |
|
Europay International |
74.0% |
37.6% |
